Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam cho rằng: việc quan niệm tháng 7 Âm lịch là tháng ma quỷ hoành hành, thường mang đến điều xui xẻo… hoàn toàn không đúng, trong Đạo Phật không có khái niệm ngày tốt, ngày xấu và “tháng cô hồn”.
Đối với người Việt, tục cúng cô hồn được xem là tín ngưỡng tâm linh truyền thống có từ lâu đời.
Theo đó, quan niệm này xuất phát từ truyền thuyết, tháng 7 là ngày Diêm Vương mở cửa Quỷ Môn Quan để ma quỷ có thể tự do trở về dương gian. Ngày 15/7 cũng là ngày “âm khí xung thiên” vì thế thường mang đến những điều xui xẻo, đen đủi. Vì thế, vào ngày này nhiều gia đình thường làm cơm, sắm lễ để các “cô hồn” không quấy phá.
Cũng vì quan niệm này mà dân gian kiêng kỵ, tránh tiến hành những việc đại sự của bản thân, gia đình trong tháng 7 để tránh điều không may. Tháng 7 Âm lịch trong Đạo Phật còn được gọi là tháng báo hiếu cha mẹ, tháng của lễ Vu Lan. Đây là ngày lễ lớn trong năm, là nét đẹp văn hóa có ý nghĩa giáo dục lòng hiếu thảo và đền đáp công ơn của đấng sinh thành. Đối với Phật tử thì tháng Bảy là thời điểm để mỗi người trau dồi, làm tăng trưởng thêm tâm hiếu và hạnh hiếu.
Rằm tháng 7 ở Việt Nam còn được gọi là ngày lễ Vu lan, báo hiếu cha mẹ.
Theo Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam thì trong phong tục của người Việt, tháng 7 có lễ Vu Lan báo hiếu và Xá tội vong nhân chứ không hề có "tháng cô hồn". Và đương nhiên, kèm theo đó, không có quan niệm tháng xúi ám, đen đủi nào trong năm cả.
Trọng tâm của lễ hội Vu Lan báo hiếu nhằm giáo dục người Phật tử về lòng hiếu thảo, biết nhớ ơn và đền đáp công ơn của đấng sinh thành, từ đó tu dưỡng đạo đức để đẹp đời đẹp đạo. Báo hiếu ở đây là báo hiếu với cha mẹ, không chỉ ở kiếp này mà còn ở nhiều kiếp khác, bởi Phật giáo luôn nhìn nhận con người trong mối tương quan nhân quả, trong vòng nghiệp báo luân hồi.
Và cũng chính vì nhìn nhận dưới góc độ đó mà tất cả chúng sinh trong xã hội đều có mối quan hệ với nhau. Ðiều này dẫn đến việc chúng ta phải mở rộng phạm vi báo hiếu ra tất cả chúng sinh. Do đó mà chúng ta cần "phổ độ chúng sinh", "cứu nhân, độ thế"... Vì thế, "xá tội vong nhân" nhờ vậy được hình thành.
Đây được cho là tinh thần bình đẳng, tinh thần yêu thương đùm bọc của người Việt đối với người sống và tất cả những người chết, không phân biệt đó là người thân của mình hay người ngoài.
· Không treo chuông gióở đầu giường vì tiếng chuông sẽ thu hút sự chú ý của ma quỷ, khi con người ngủ sẽ dễ bị chúng xâm nhập quấy phá.
· Người yếu bóng vía không nên đi chơi đêm trong những ngày tháng cô hồn, nếu không sẽ dễ gặp điều không may.
· Không được nhổ lông chân vào ngày này, vì dân gian cho rằng “Một sợi lông chân quản ba con quỷ”, người càng có nhiều lông chân thì ma quỷ càng ít dám đến gần.
· Không tùy tiện đốt giấy, vàng mãvì như vậy sẽ khiến ma quỷ bu đến.
· Không ăn vụng đồ cúng, vì đó là đồ dành cho ma quỷ, nếu chưa cúng và cầu xin mà lấy ăn sẽ rước tai hoạ vào mình.
· Không phơi quần áo vào ban đêm, vì ma quỷ trông thấy sẽ “mượn” và để lại“quỷ khí” trong các quần áo ấy.
· Những người khi đi chơi đêm không được réo gọi tên nhau, nếu không ma quỷ sẽ ghi nhớ tên người được gọi, đó là điềm xấu.
· Không nên bơi lội, vì ma quỷ sẽ cùng đùa với bạn, nếu không cẩn thận, bạn sẽ bị chúng làm trặc trẹo chân.
· Không hù doạ người khác khiến họ giật mình “hồn bay phách lạc” dễ bị ma quỷ xâm nhập.
· Cây đa trước nhà là nơi hội tụ âm khí, ma quỷ rất thích những chỗ như vậy, cho nên kỵ đứng, ngồi, nằm, trốn… ở đó.
· Không nên thức quá khuya, vì như vậy tinh thần sẽ hao tổn suy nhược, dễ nhiễm “quỷ khí”.
· Nơi góc tường xó tối là những chỗ ma quỷ thường tụ tập nghỉ ngơi, không nên đến gần những chỗ ấy.
· Không nhặt tiền bạc rơi vãi trên đường, vì có thể đó là tiền người ta cúng mua chuộc bọn quỷ đầu trâu mặt ngựa, nếu người nào phạm kỵ, sẽ gặp tai hoạ không chừng.
Đạo Phật khuyên rằng ngày nào cũng là ngày tốt, tháng nào cũng là tháng tốt và không có ngày tháng nào xấu. Trong mỗi người bao giờ cũng có những phước đức, nếu có tâm, tích phước, thì ma quỷ cũng phải sợ.
· Làm lễ cúng các cô hồn vào bất cứ ngày nào trong tháng, nếu vào ngày mùng 2 hoặc 16 âm lịch thì càng tốt để tỏ lòng thành chính mình.
· Thăm mộ phầncủa người thân trong gia đình ở ngoài nghĩa địa hay trong trong chùa chiền, nơi lưu giữ các hũ hài cốt. Vì trong tháng cô hồn còn gọi là Tết của những người Âm.
· Trước khi dọn đồ ra cúng cô hồn, nếu chưa kịp thắp nhang khấn vái mà có những người tranh nhau giật các đồ cúng từ trên tay bạn thì ngay lập tức nên buông thả đồ cúng ra khỏi tay. Nếu bạn giật lại thì hậu quả nhận được là những điều tệ hại. Nếu khi bạn chưa làm lễ cúng mà đã có người chầu chực để giật có nghĩa là tín hiệu tốt.
· Nên hạn chế sát sinh các con vật.
· Nên ăn chay để tránh điềm dữ.
· Nên làm phúc thiện mạnh mẽ trong tháng này.
· Nếu biết tụng kinh thì nên trì tụng (Chú Đại bi, chuẩn đề, vu lan báo hiếu, Địa tạng).
· Nên ăn nói nhã nhặn, vui vẻ trong gia đình hay trong bạn bè đối tác.
· Nên tránh xa các cuộc xung đột.
· Nên cứu người khi gặp nguy cấp.
· Nênđi chùa chiền thắp nhang cầu xin sức khỏe, cầu siêu…
Theo GS.TS Ngô Đức Thịnh: “Tháng nào trong năm cũng như nhau, nếu chúng ta sống tốt không phải lo lắng, sợ hãi hay phải kiêng kỵ điều gì. Con người nếu làm việc không tốt, dễ đổ vỡ khi quá lo lắng, sợ thất bại hay tâm lý bất ổn. Từ đó, tâm lý bất ổn lại đổ cho tháng “cô hồn”.
Thay vì làm những điều kiêng kỵ không có cơ sở, mọi người nên làm điều thiện, tích đức, báo hiếu cha mẹ, đặc biệt trong tháng Vu Lan. Nếu tin vào bản thân mình thì mọi việc chắc chắn sẽ thuận lợi, tin vào những điều tốt lành sẽ có thể đẩy lùi cái xấu, cái không may mắn.”