Nhiều bậc cha mẹ ngày nay thường hy vọng con cái mình có thể thành rồng thành phượng, ước mong con cháu hiển quý. Vì vậy, ngay từ nhỏ đã yêu cầu con cái nghiêm khắc, bắt các con nỗ lực học hành, sợ chúng không bằng bạn bằng bè, sợ chúng chịu nhiều thua thiệt… Nhưng có bao nhiêu bậc cha mẹ hiểu rằng, con cháu hiển quý hay không phụ thuộc rất nhiều vào bản thân ông bà cha mẹ?
Trong “Lịch sử cảm ứng thống kỷ” có ghi lại một câu chuyện như sau.
Dương Vinh, tự Miễn Nhân, là một danh thần có tiếng thời Minh. Tổ tiên của Dương Vinh là thuyền phu kiếm sống bằng nghề chèo thuyền chở khách đưa đò. Trong thời kỳ đó từng xảy ra một trận lũ lớn ngập hết nhà cửa, rất nhiều người và của cải đều bị cuốn trôi theo dòng nước. Khi đó, rất nhiều thuyền phu khác tranh thủ cơ hội đi vớt đồ trôi dạt, lấy làm của riêng. Duy chỉ có tổ phụ và tằng tổ phụ của Dương Minh là bất chấp nguy nan, ngày đêm chèo thuyền đi cứu vớt người gặp nạn, đối với tài vật trôi nổi trên dòng nước tuyệt nhiên không hề tham lấy. Đại nạn qua đi, những thuyền phu khác thì lại nhờ đó mà giàu lên nhanh chóng, còn tổ phụ và tằng tổ phụ của Dương Vinh thì vẫn khổ cực như xưa.
Đương thời mọi người đều chế nhạo, cười thầm hai cha con Dương thị quá ngốc nghếch. Còn hai cha con Dương thị vẫn cứ kệ người đời cười chê, ai nói sao vẫn chỉ cười trừ, cảm thấy bản thân cứu được người là vui rồi.
Đến đời cha của Dương Vinh, cuộc sống của gia đình mới bắt đầu khởi sắc. Kinh tế ngày một dư giả hơn xưa. Một hôm có vị đạo sỹ đi ngang qua cửa nhà Dương Vinh, thấy cha Dương Vinh liền nói với cha Dương Vinh rằng: “Cha và ông nội của anh tích được âm đức, sau này đến đời cháu ắt sẽ hiển vinh, anh hãy đem mộ phần của cha và ông nội mình chuyển đến nơi đây, đó là khu đất có địa thế Thỏ Ngọc”. Sau đó vị đạo sỹ đó chỉ cho cha của Dương Vinh khu đất Thỏ Ngọc, cha Dương Vinh theo sự chỉ dẫn của vị đạo sỹ đó mà chuyển mộ phần tổ tiên đến đó.
Sau đó không lâu, cha Dương Vinh sinh được Dương Vinh, từ nhỏ đã thông minh hoạt bát, tài trí hơn người lại say mê đọc sách. Khi còn rất trẻ, Dương Vinh đã thi đỗ tiến sĩ rồi nhận chức Biên tu quan, tiếp đó nữa lên Đại học sỹ rồi lại làm đến Thượng thư. Dương Vinh làm việc nhạy bén, xử lý vấn đề thông minh hiệu quả, quyết đoán, nhân đức. Chính sách của ông được 4 đời vua Thành Tổ, Nhân Tông, Tuyên Tông, Anh Tông đều trọng dụng; cùng với Dương Sĩ Kỳ, Dương Phổ xếp vào nội các, biệt hiệu là “Tam Dương”. Sau này ông làm đến Tam công, Hoàng đế cũng truy phong cho tổ phụ và tằng tổ phụ Dương Vinh quan chức.
Sau khi Dương Vinh qua đời, Hoàng đế còn ban cho chức Thái Sư, hiệu là Văn Mẫn, con cháu Dương Vinh cũng đều được hưng thịnh, làm đến chức Tổng giám lưỡng Quảng, Sử bộ Thượng thư.
Khi tôi còn nhỏ, ông bà nội luôn nói với tôi phải “tích đức”, “tổ tiên tích đức, con cháu sống tốt”… Người xưa thông qua kinh nghiệm thực tiễn, đem bí quyết làm người, bí quyết để con cháu được hiển quý truyền lại cho đời sau, để tránh hậu nhân đi đường vòng. Như tổ tiên của Dương Vinh, cứu người hành thiện, tích được đức lớn, đến thời Dương Vinh nhận được phúc báo, làm quan đến tam công, thậm chí cả ông cố và ông nội cũng được phong quan cùng cấp bậc, con cháu đời đời đều thịnh vượng. Vậy mới thấy, hành thiện tích đức mới là bí quyết làm người, đảm bảo một tương lai tốt đẹp cho con cháu.
Ngọc Linh.