Luận giải ý nghĩa 64 quẻ dịch: quẻ Sơn Địa Bác (剝 bo1) chi tiết nhất

Kinh Dịch (易經) là bộ sách kinh điển của Trung Hoa. Nó là một hệ thống tư tưởng triết học của người Á Đông cổ đại. Tư tưởng triết học cơ bản dựa trên cơ sở của sự cân bằng thông qua đối kháng và thay đổi (chuyển dịch). Ban đầu, Kinh Dịch được coi là một hệ thống để bói toán, nhưng sau đó được phát triển dần lên bởi các nhà triết học Trung Hoa. Cho tới nay, Kinh Dịch đã được bổ sung các nội dung nhằm diễn giải ý nghĩa cũng như truyền đạt các tư tưởng triết học cổ Á Đông và được coi là một tinh hoa của cổ học Trung Hoa. Nó được vận dụng vào rất nhiều lĩnh vực của cuộc sống như thiên văn, địa lý, quân sự, nhân mệnh...

Các biểu tượng của Kinh Dịch là nằm trong tập hợp của 64 tổ hợp của các đường trừu tượng gọi là quẻ (卦 guà). Mỗi quẻ bao gồm 6 hào (爻 yáo) được biểu diễn dưới dạng các đoạn thẳng nằm ngang; mỗi hào này có thể là Dương (đường liền nét) hay Âm (đường đứt nét bao gồm hai đoạn thẳng cách nhau một khe nhỏ). Với sáu đoạn thẳng này được đặt lên nhau từ dưới lên trên trong mỗi quẻ suy ra có 26 hay 64 tổ hợp của hào và như vậy có 64 quẻ.

Mỗi quẻ đại diện cho một trạng thái, tiến trình hay sự thay đổi có thể xảy ra. Khi quẻ được gieo bằng một trong những phương thức của bói toán bằng Kinh Dịch thì mỗi một đường (hào) có thể là tĩnh hoặc động. Hào động có thể có sự thay đổi từ Âm sang Dương hay ngược lại để tạo thành một quẻ khác, việc giải nghĩa của quẻ được gieo ban đầu dựa trên sự cân nhắc và xem xét các thay đổi đó.

1. Quẻ Sơn Địa Bác (剝 bo1) - Đồ hình quẻ

Quẻ Sơn Địa Bác, đồ hình :::::| còn gọi là quẻ Bác (剝 bo1), là quẻ thứ 23 trong Kinh Dịch.

* Nội quái là ☷ (::: 坤 kun1) Khôn hay Đất (地).

* Ngoại quái là ☶ (::| 艮 gen4) Cấn hay Núi (山).

Núi tựa vào đất là quẻ Bác (tan mất). Người trên lấy đấy mà làm cho dưới được dày thì mới yên chỗ ở. Quẻ Bác nghĩa là mòn hết. Bí cực tắc Bác, chính là lẽ tự nhiên. Thời quẻ Bác âm cực thịnh, tiểu nhân thịnh đắc chí hoành hành, mà quân tử bị lép vế đành phải chờ thời. (Quốc Văn Chu Dịch Diễn Giải - Sào Nam Phan Bội Châu). Tên quẻ: Bác là Lạc (rơi rụng, tan mất). Thuộc tháng 9.

Về quẻ này, sách xưa ghi, đồi Minh (1368-1644), có Hồ Huyên rất giỏi Dịch lý, một lần đến Kim Lăng, gặp trường hợp một người làm mất chén vàng của chủ, sắp bị phạt nặng. Thấy vậy Hồ Uyên gieo quẻ cứu họ. Quẻ gặp là Sơn Địa Bác, động hào sơ thành: Sơn Lôi Di: Hồ Uyên nói: "Chén nằm trong đất, chưa mất, hãy đào sâu xuống 5 tấc góc Tây Nam chỗ ở chắc tìm được". Họ bèn cho đồ đệ đào lên, quả tìm được chén.

Khi dự báo quẻ này cho biết: lúc này mọi điều đang lộn xộn, chính tà lẫn lộn. Người có trí tuệ phải biết thời mà hành động, tốt nhất là ẩn nhẫn chờ đợi, tiến bất cứ hướng nào đều bất lợi.

Quẻ này tượng trưng cho sự bùng nở, sự gián đoạn, sự gãy đổ trong gia đình, sự sụp đổ, sự hủy hoại, mất thời gian, xuất huyết não, hỏa hoạn, phá sản, sự suy thoái, báo động, tán loạn, tiểu nhân thắng thế. Điều chính yếu là không nên thay đổi vị trí vì sức mạnh của bạn chỉ còn được phát huy trong bóng tối vì các hào âm đang thắng thế. Trong trường hợp bi quan này bạn chớ nản lòng. Sẽ nắm lại quyền hành nhờ vào sự hỗ trợ của người khác.

Ý nghĩa của quẻ Sơn Địa Bác

Quẻ Bác hầu hết là hào Âm (5 hào Âm) từ dưới bốc lên trên, giống như xua đuổi hào Dương trên cùng. Quẻ này gợi ý đến một thời suy vi, thời đại mà tiểu nhân được trọng dụng “múa gậy ở vườn hoang”, quân tử lại không có chỗ đứng.

Nếu như quẻ Bĩ có 3 hào Âm, quẻ Quán có 4 hào Âm thì quẻ Bác có tới 5 hào Âm, tương ứng với ý nghĩa quẻ Hung tăng dần. Quẻ Phong Địa Quán có 4 hào Âm, 2 hào Dương nhưng 2 hào Dương này sát bên nhau, tương trợ lẫn nhau nên giữa tiểu nhân và quân tử giữ thế thủ, chỉ cần biết quan sát thì hào Âm khó lòng vượt lên hào Dương để thắng thế. Nhưng quẻ Bác có tới 5 hào Âm tương quan lực lượng nghiêng hẳn về phía tiểu nhân nên dù cố gắng thế nào thì quân tử cũng khó lòng vượt qua để đón thế thắng.

Hào Sơ Lục tháng hào Cửu Tứ, hào Lục Nhị thắng hào Cửu Ngũ, hào Lục Tam thắng hào Thượng Cửu. Quẻ Bác bổ khuyết Dương, dù ở tình thế mới cũng là phá hoại, là ác và khó có thể nuôi dưỡng. Thượng quái Cấn, hạ quái Không có tượng hình quẻ là Sơn Phụ Ư Địa tức là núi tựa vào đất, núi càng cao thì vực càng thẳm. Núi cao lại không thể chống lại sức tàn phá, xói mòn của thiên nhiên: gió, mưa nên theo thời gian thì núi rất sẽ bị đổ, bị san bằng. Quẻ chiêm đoán thời vận đang xấu nhất, nếu đầu tư làm ăn thì xuống dốc, phát triển sự nghiệp sẽ thất bại.

Quẻ Sơn Địa Bác tốt cho việc gì?

Quẻ Sơn Địa Bác mang điềm xấu, không phải là lúc thực hiện bất kỳ công việc gì. Khởi đầu tiểu nhân đã gây ra những rối loạn nhỏ, cầm quyền thì bất lực, không thể đập tan nên dẫn tới tình cảnh thối nát, thất bại. Kết cục thì tiểu nhân sẽ thắng, mọi sự trở ngại, khó khăn chỉ theo đà mà tăng lên chứ không giảm đi. Quẻ khuyên nếu làm việc gì cũng cần lưu ý, càng mưu sự càng dễ thất bại. Tốt nhất các công việc hiện tại, nhất là đại nghiệp lớn của đời người nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi thực thiện nếu dụng quẻ Bác.

2. Nếu chi tiết hóa từng sự việc, cho biết:

- Xem thế vận: hiện khó khăn, gian khổ. cần ẩn nhẫn chịu đựng.

- Xem hy vọng: hiện tại không hy vọng.

- Xem tài lộc: chưa có, gặp việc hao tổn.

- Xem sự nghiệp: không thành, nên dừng lại.

- Xem nhậm chức: khó thành.

- Xem nghề nghiệp: không thành.

- Xem tình yêu: không thuận, phía nam giới bị thiệt vì nữ giới.

- Xem hôn nhân: trắc trở, không thành.

- Xem đợi người: họ không tới.

- Xem đì xa: không nên, nếu đi giữa đường gặp sự cố.

- Xem pháp lý: bất lợi về mình.

- Xem sự việc: khó khăn, vất vả.

- Xem bệnh tật: bệnh nặng, khó qua với người già.

- Xem thi cử: kết quả chưa đạt.

- Xem mất của: của mất khó tìm.

- Xem người ra đi: chuyến đi nguy hiểm đến bản thân. Đề phòng bất trắc.

3. Nếu dự báo theo từng hào động, cho biết:

* Nếu hào 1 động:

Cho biết rơi vào tình trạng mình đang bị người khác lật đổ địa vị, nếu hành động chống đỡ họ ngay thì sẽ thất bại, bình tĩnh xem xét mà đối phó. Cũng cho biết hiện họa vô đơn chí, bấp bênh. Nên sống ẩn nhẫn, thu mình chờ cơ hội, nếu không gặp họa.