Kinh Dịch (易經) là bộ sách kinh điển của Trung Hoa. Nó là một hệ thống tư tưởng triết học của người Á Đông cổ đại. Tư tưởng triết học cơ bản dựa trên cơ sở của sự cân bằng thông qua đối kháng và thay đổi (chuyển dịch). Ban đầu, Kinh Dịch được coi là một hệ thống để bói toán, nhưng sau đó được phát triển dần lên bởi các nhà triết học Trung Hoa. Cho tới nay, Kinh Dịch đã được bổ sung các nội dung nhằm diễn giải ý nghĩa cũng như truyền đạt các tư tưởng triết học cổ Á Đông và được coi là một tinh hoa của cổ học Trung Hoa. Nó được vận dụng vào rất nhiều lĩnh vực của cuộc sống như thiên văn, địa lý, quân sự, nhân mệnh...
Các biểu tượng của Kinh Dịch là nằm trong tập hợp của 64 tổ hợp của các đường trừu tượng gọi là quẻ (卦 guà). Mỗi quẻ bao gồm 6 hào (爻 yáo) được biểu diễn dưới dạng các đoạn thẳng nằm ngang; mỗi hào này có thể là Dương (đường liền nét) hay Âm (đường đứt nét bao gồm hai đoạn thẳng cách nhau một khe nhỏ). Với sáu đoạn thẳng này được đặt lên nhau từ dưới lên trên trong mỗi quẻ suy ra có 26 hay 64 tổ hợp của hào và như vậy có 64 quẻ.
Mỗi quẻ đại diện cho một trạng thái, tiến trình hay sự thay đổi có thể xảy ra. Khi quẻ được gieo bằng một trong những phương thức của bói toán bằng Kinh Dịch thì mỗi một đường (hào) có thể là tĩnh hoặc động. Hào động có thể có sự thay đổi từ Âm sang Dương hay ngược lại để tạo thành một quẻ khác, việc giải nghĩa của quẻ được gieo ban đầu dựa trên sự cân nhắc và xem xét các thay đổi đó.
Quẻ Sơn Trạch Tổn, đồ hình ||:::| còn gọi là quẻ Tổn (損 sun3), là quẻ thứ 41 trong Kinh Dịch.
* Nội quái là ☱ (||: 兌 dui4) Đoài hay Đầm (澤).
* Ngoại quái là ☶ (::| 艮 gen4) Cấn hay Núi (山).
Dưới núi có đầm là quẻ Tổn. Người quân tử lấy đấy mà dằn ép khí giận tức, ngăn lấp lòng ham muốn (của mình). Tên quẻ: Tổn là Ích (mình chịu tổn một chút để làm lợi ích cho người). Thuộc tháng 7.
Khi dự báo quẻ này cho biết, phải biết tùy thời, giảm cương nếu cương, giảm nhu nếu nhu, nếu vơi quá phải làm cho bớt vơi đi, nếu sáng quá hãy giảm sáng đi... nghĩa là hãy quay về với cái dung dị, với cái quân bình thì mọi việc mối ổn.
Quẻ này tượng trưng cho sự giảm đi, sự rút lui, sự suy thoái, sự chừng mực, giới hạn, sự quân bình. Bạn chấp nhận vì đây là chuyện thường xuyên xảy ra. Suy thoái và giảm sút trong cuộc sống báo hiệu cho một tương lai tăng trưởng và phát triển. Sự thua thiệt liên kết với sự thành thật dẫn đến hạnh phúc. Trong các trường hợp này cần phải kiên trì. Như mọi khi, phải hiểu thời cơ:sự thua thiệt không nhất thiết là vô ích và xấu. Như vậy sự thua thiệt trong nếp sống có thể giúp khám phá các chân trời mới, tinh thần hay niềm vui thể chất mà người ta không biết khiến ta nghĩ là không có nghĩa lý gì cả. Tốt hơn nên thay đổi hoàn toàn môi trường xung quanh. Ở đời nếu như bạn biết hy sinh cái lợi trước mắt một cách tạm thời thì bạn sẽ được hạnh thông trong tương lai gần. Cần phải biết kiềm chế lòng tham của người mà chỉ phục cái của trời cho. Người trên vì bất đắc dĩ mà lấy mất của kẻ dưới có khi không phải để cung phụng cho hắn.
Quẻ Sơn Trạch Tổn có Thượng quái Cấn, hạ quái Trạch tức nước đầm ao dưới núi. Nước đầm ở Tổn Hạ dùng để tưới cây cho cây cỏ tốt tươi, cỏ trên núi được ích thượng nên xanh tốt. Về sau làm yếu hạ tầng, tăng cường thượng tầng kiến trúc. Tổn là sự hy sinh, nhỏ hẹp, thiếu hụt hay giảm thiểu. Tượng hình của quẻ là Sơn Hạ Hữu Trạch dưới chân núi có đầm nước. Quẻ Tổn là sự trở lại của dương khí, hy sinh mất mát để làm một số lợi tức. Quẻ này bao hàm sự thiệt hại công việc, sự mất mát không như mong muốn và phải đối diện với sự mất mát đó. Tổn có nghĩa là hy sinh, giảm thiểu, yếu kém, nhỏ hẹp, thiếu hụt. Tượng quẻ là “Sơn hạ hữu trạch” nghĩa là dưới núi có đầm.Trong quẻ Tổn sự trở về của dương khí có nghĩa là hy sinh mất mát để đánh đổi một số lợi tức, như vậy quẻ tổn bao hàm sự mất mát, thiệt hại công việc thì không như mong muốn, sẽ phải đối diện với sự mất mát lỗ lã.
Quẻ Tổn là quẻ mang điềm xấu. Nếu muốn thực hiện công việc gì trong thời kỳ quẻ Tổn thì phải biết hy sinh cái dưới để làm lợi cho cái trên. Khả năng phải chịu tổn nhiều là không tránh khỏi. Tuy nhiên phải cẩn thận, chớ chịu tổn một cách mù quáng để đi đến nguy vong. Đối với mục đích ích thượng đã bất chính, không nên để hào Lục Tam chịu tổn một cách ngu dại. Các công việc tiến hành trong giai đoạn này khó lòng hy vọng thành công, chỉ là cố giữ cho ổn định để hạn chế tổn thất.
- Xem thế vận: hiện đang suy vi, tổn thất nhưng sắp chuyển sang vận tốt. Có nền tảng cho phát triển trong tương lai.
- Xem hy vọng: không nóng vội, chờ ít lâu sau sẽ được như ý.
- Xem tài lộc: hiện chưa có, nếu an tâm chờ đợi sẽ như ý.
- Xem sự nghiệp: chưa gặp thời cơ.
- Xem nhậm chức: dần dần sẽ có địa vị cao.
- Xem nghề nghiệp: chưa thể chuyển nghề, nên làm việc cũ.
- Xem tình yêu: không thành.
- Xem hôn nhân: khó thành.
- Xem đợi người: họ đến muộn
- Xem đi xa: bình thường.
- Xem pháp lý: nên hòa giải vì bất lợi.
- Xem bệnh tật: lâu khỏi
- Xem thi cử: kết quả không như ý.
- Xem mất của: không tìm được.
- Xem người ra đi: chuyến đi không lợi
Cho biết cần phải ngưng công việc của mình mà giúp người thì có lợi. Không nên trở thành gánh nặng cho người khác. Cũng cho biết: đang ở vào tình thế gian nan vất vả, lận đận vì lo kiếm sống hàng ngày. Nếu định ra con đường tiến thân thì cũng thành công.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: bỏ qua quá khứ, phấn đấu trong hiện tại thì tài vận tăng.
- Xem khai trương: chưa khai trương được.
- Xem buôn bán và giao dịch: không nên mạo hiểm trong mọi việc nếu không tự gây họa.
Cho biết nếu vội vàng chiều người thì rất sai lầm. Mình chính trực, nhân đức thì không nguy. Cũng cho biết: mọi việc bế tắc, nếu cứ tiếp tục tiến hành thì đi vào ngõ cụt. Nên cân nhắc điều hơn lẽ thiệt, không làm những điều xa thực tế, hao sức. Thận trọng trong việc kìm vốn, chung vốn, phòng bị lừa. Cũng cho biết: mua bán, xuất vốn, đi xa không hợp.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: bỏ qua quá khứ, phấn đấu trong hiện tại thì tài vận tăng.
- Xem khai trương: chưa khai trương được.
- Xem buôn bán và giao dịch: không nên mạo hiểm trong mọi việc nếu không tự gây họa.
Cho biết đang có sự thù hằn, ganh ghét trong nhóm, nên diễn ra sự phân ly. Bản thân mình cần có người đồng hành, đồng chung công việc. Cũng cho biết: đề phòng họa biến rình rập quanh mình. Không nên đua chen vì bất lợi. Trong tương lai vẫn còn hiểm nguy, cần có nghị lực để tránh qua.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: bình thường. Chi tiết hơn cho biết: đề phòng có tổn thất tiền của.
- Xem khai trương: tháng Hai khai trương được.
- Xem buôn bán và giao dịch: thích hợp với kinh doanh một mình.
Cho biết sẽ có người đến giúp mình, đây là điều hay, không nên từ chối. Cũng cho biết: nên cấp tốc tiến hành công việc đã định thì kết quả tốt. Nếu cầu công danh sẽ toại nguyện, cầu hôn nhân được như ý, cầu tài đắc lợi, cầu bệnh, bệnh qua. Nếu có tài, tài năng sẽ phát.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: hiện tại chữa tốt, đang xảy ra những sự ngoài ý muốn, có hy vọng kiếm được tiền tài.
- Xem khai trương: có thể khai trương được.
- Xem buôn bán và giao dịch: bình thường.
Cho biết đã có thời điểm may mắn, sẽ thành công trong mọi việc. Cũng cho biết: do sự gắng công cố sức đã tạo nên sự nghiệp vững vàng, vinh hiển. Có lòng kiên trì quyết tâm sẽ có địa vị cao quý. Song phải biết khiêm nhường, dung dị mới giữ vững địa vị hiện có. Những điều tốt ứng vào tháng 2 năm Thìn.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: khá vượng, hưng thịnh.
- Xem khai trương: có thể khai trương được.
- Xem buôn bán và giao dịch: thuận lợi.
Cho biết cứ tiến hành công việc đã đề ra vì kết quả sẽ thành công. Sẽ có người đến giúp đỡ trong công việc. Cũng cho biết: mọi khó khăn đã qua, mưu sự trong tương lai sẽ thành nên có chương trình thực hiện. Kết quả tốt đẹp sẽ tối trong năm tối.
Nếu kinh doanh và làm ăn cho biết:
- Xem tài vận: khá vượng.
- Xem khai trương: có thể khai trương được.
- Xem buôn bán và giao dịch: thuận lợi.
T/H.
- Xem thêm: Gieo quẻ hỏi việc