Hội đền Du Yến ở xã Chí Tiên, Phú Thọ

Những năm gần đây, đền Du Yến, xã Chí Tiên huyện Thanh Ba được trùng tu, tôn tạo mang lại một tầm vóc mới cho hành trình về với cội nguồn Đền Hùng - Du Yến - Mẫu Âu Cơ. Nơi đây là đền thờ Hạnh Nương công chúa nữ tướng thời Hai Bà Trưng.

Vào những năm đầu sau công nguyên ở vùng Thao Giang huyện Thanh Ba ở làng Bổng Châu có gia đình họ Nguyễn, một gia đình nông dân khá giả có uy tín rất chịu khó làm ăn, sống hiền từ phúc hậu. Nhờ lộc phúc của gia đình, ông bà sinh hạ được người con gái đặt tên là Hạnh Nương. Ngay từ nhỏ bà đã được chăm sóc chu đáo, lớn lên được cha mẹ cho học văn chương, võ nghệ. Bà là người con gái thông minh học một biết mười, nhan sắc tuyệt vời, tính tình hiền dịu nết na. Khi trưởng thành, trai tài nhiều người trong làng ướm hỏi bà đều từ chối không muốn vương bụi trần để giữ mình trong sạch. Xa gần nức tiếng, gọi là tiên nữ giáng trần. Năm Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa, nghe tin ở Bổng Châu có nữ anh tài, Hai Bà cho mời về gặp. Bà đã chọn 92 người ở Bổng Châu về hội quân với Hai Bà. Thấy Hạnh Nương thông minh nhanh nhẹn, văn võ song toàn nên đã phong cho bà là trưởng lĩnh tiền quân (tương đương với Tư lệnh mặt trận ngày nay).

Sau khi đánh tan quân Tô Định, nữ tướng Hạnh Nương về thăm quê mở yến tiệc khao quân, ban thưởng cho dân làng, mở hội trên một gò đất bên sông hình con hổ trắng đang uống nước. Nơi đây về sau nhân dân lập đền thờ lấy tên là Du Yến (nghĩa là nơi du chơi và yến tiệc), ngày khao quân đúng vào ngày rằm tháng giêng. Cũng từ đó cứ dịp vào rằng tháng giêng là dân làng mở hội cầu tế để nhớ ơn công đức của bà cầu cho mưa thuận gió hòa, cho nhà nhà được mọi điều tốt lành.

Năm 1993 đền được Nhà nước công nhận là Khu di tích lịch sử cấp quốc gia. Từ năm 2003 đền được trùng tu tôn tạo bao gồm hơn 12 hạng mục với số vốn đầu tư hơn 6 tỷ đồng.

Hàng năm vào dịp ngày rằm tháng giêng hội đền Du Yến được mở với các phần lễ và hội rất long trọng. Những đồ thờ dâng Mẫu chủ yếu là các loại bánh chay và hoa quả... được chia thành 6 giáp, mỗi giáp 2 mâm, được 2 thanh niên khiêng vào đặt lên ban thờ để các cụ cầu tế. Trong lúc cầu tế có xen lẫn những điệu múa tiên, múa sinh tiền. Tương truyền rằng vào ngày Mẫu ra đời ngoài bãi dâu Thao Giang có tiên sa giáng trần múa hát như ngày hội nên ngày tế Mẫu bắt buộc phải có đội múa tiên bao gồm 4 cô gái dưới 16 tuổi, chưa có chồng múa những điệu múa bay bổng đẹp như tiên phục vụ tế lễ. Sau đó đến phần rước kiệu, đi đầu là đội cờ, tiếp đến là phường bát âm, sau đến đội bát biểu, múa sư tử, tiếp đến là múa tiên rồi đến kiệu. Phần tế lễ hội đền Du Yến kéo dài hết ngày rằm. Tuy vậy khách hành hương từ khắp mọi nơi về viếng đền quanh năm nhưng đông nhất vẫn là dịp từ Tết Nguyên đán đến hết tháng ba.