Luận giải ý nghĩa 64 quẻ dịch: quẻ Hỏa Lôi Phệ Hạp (噬嗑 shi4 ke4) chi tiết nhất

Kinh Dịch (易經) là bộ sách kinh điển của Trung Hoa. Nó là một hệ thống tư tưởng triết học của người Á Đông cổ đại. Tư tưởng triết học cơ bản dựa trên cơ sở của sự cân bằng thông qua đối kháng và thay đổi (chuyển dịch). Ban đầu, Kinh Dịch được coi là một hệ thống để bói toán, nhưng sau đó được phát triển dần lên bởi các nhà triết học Trung Hoa. Cho tới nay, Kinh Dịch đã được bổ sung các nội dung nhằm diễn giải ý nghĩa cũng như truyền đạt các tư tưởng triết học cổ Á Đông và được coi là một tinh hoa của cổ học Trung Hoa. Nó được vận dụng vào rất nhiều lĩnh vực của cuộc sống như thiên văn, địa lý, quân sự, nhân mệnh...

Các biểu tượng của Kinh Dịch là nằm trong tập hợp của 64 tổ hợp của các đường trừu tượng gọi là quẻ (卦 guà). Mỗi quẻ bao gồm 6 hào (爻 yáo) được biểu diễn dưới dạng các đoạn thẳng nằm ngang; mỗi hào này có thể là Dương (đường liền nét) hay Âm (đường đứt nét bao gồm hai đoạn thẳng cách nhau một khe nhỏ). Với sáu đoạn thẳng này được đặt lên nhau từ dưới lên trên trong mỗi quẻ suy ra có 26 hay 64 tổ hợp của hào và như vậy có 64 quẻ.

Mỗi quẻ đại diện cho một trạng thái, tiến trình hay sự thay đổi có thể xảy ra. Khi quẻ được gieo bằng một trong những phương thức của bói toán bằng Kinh Dịch thì mỗi một đường (hào) có thể là tĩnh hoặc động. Hào động có thể có sự thay đổi từ Âm sang Dương hay ngược lại để tạo thành một quẻ khác, việc giải nghĩa của quẻ được gieo ban đầu dựa trên sự cân nhắc và xem xét các thay đổi đó.

1. Quẻ Hỏa Lôi Phệ Hạp (噬嗑 shi4 ke4) - Đồ hình quẻ

Quẻ Hỏa Lôi Phệ Hạp, còn gọi là quẻ Phệ Hạp, đồ hình |::|:| (噬嗑 shi4 ke4), là quẻ thứ 21 trong Kinh Dịch.

* Nội quái là ☳ (|:: 震 zhen4) Chấn hay Sấm (雷).

* Ngoại quái là ☲ (|:| 離 li2) Ly hay Hỏa (火).

Sấm điện là quẻ Phệ Hạp. Đấng tiên vương lấy đấy mà làm sáng tỏ hình phạt, sắp đặt pháp luật. Hạp có nghĩa là hợp. Khả Quan nghĩa là soi xem được, Hạp nghĩa là hợp, Phệ nghĩa là cắn. (Quốc Văn Chu Dịch Diễn Giải - Sào Nam Phan Bội Châu). Tên quẻ: Phệ hạp là khiết hợp (cắn ngậm lại, ngục hình). Thuộc tháng 9.

Về quẻ này, sách xưa ghi chuyện Quản Lộ nước Ngụy thời Tam Quốc đoán cái hộp kín trong đó đựng các vật khác nhau do Thái thú Gia Cát Lượng thử ông. Quản Lộ gieo được quẻ Hỏa Lôi Phệ hạp. Nội quái quẻ Phệ hạp là Chấn: tượng sấm sét, là không khí, rỗng tròn như trái trứng, nên nói: nằm trong thai đầy sinh khí. Chấn cũng động, động thì biến, nên nói: đợi thời cơ thì biến hóa. Từ hào 2 đến hào 4 của quẻ là Cấn: là tượng sàn nhà, liên kết với nội quái Chấn nên nói: Sông dựa trên mái nhà. Từ hào 2 đến hào 5 quẻ Phệ Hạp có tượng chim dang cánh dang ra. Do vậy Quản Lộ đoán vật trong hộp là trứng chim én. Mở hộp ra đúng như vậy.

Khi dự báo quẻ này cho biết, bạn phải dùng hành động cứng rắn, hình phạt mới giải quyết vấn đề được. Song phải có nhân đức, không sát phạt mà phải mở đường thoát, đường sinh cho người ta.

Trong xã hội, những kẻ gián cách đó là bọn gian tà, sàm nịnh bưng bít kẻ trên lừa người dưới mà trên không thông tới dưới, dưới không đạt tới trên. Cho nên phải dùng hình ngục để trừ chúng.

Quẻ này tượng trưng cho sự cắt đứt rồi hợp lại, sự trừng phạt, sự tiêu diệt một chướng ngại để đi đến hòa hợp, sự loại bỏ những gì bất lợi, để quyền hành, để trừng trị, để cứu vãn sự việc phải đưa đến pháp luật, nên hòa giải. Bạn cần cắt đứt để hòa hợp lại. Bạn phá hủy được chướng ngại rồi mới đưa đến thành công. Quẻ này biểu hiện có sự can thiệp của pháp luật để công lý được soi sáng. Nếu vô tội thì tất cả được bình yên, còn phạm pháp thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Như trên ta đã biết, quẻ Phệ Hạp nói về luật pháp đời xưa. Vậy trước khi so sánh luật pháp xưa và nay, ta hãy tìm hiểu chúng. Trước tiên ta phải hiểu rõ, là bất kỳ ở Thời đại nào cũng vậy, hình pháp đặt ra cốt để giữ gìn trật tự, trừng trị những kẻ gây rối. Lễ Ký đã viết: "Những người dũng cảm, sức lực, thay vì dùng sức lực mình để thi hành lễ nghĩa, hoặc chiến thắng ngoại thù, mà lại dùng nó vào việc tranh dành ẩu tả, thời gọi là những kẻ gây rối. Khi hình phạt được thi hành trong nước, những kẻ gây rối sẽ bị trừng trị trước tiên. Như vậy dân mới phục lệnh, mới sống hẳn hoi, và nước nhà mới yên."

Tóm lại, ở Thời đại nào, chính quyền đặt ra luật pháp cũng chỉ cốt là bảo vệ dân. Vậy làm dân, chúng ta tốt nhất là phải tôn trọng luật pháp, và bảo vệ luật pháp.

Ý nghĩa của quẻ Hỏa Lôi Phệ Hạp

Quẻ Phệ Hạp nương theo tượng quẻ, với hào Thượng Cửu, hào Sơ Cửu giống như một hàm răng, có hào Cửu Tứ giữa miệng ngáng qua. Quẻ này ứng với một tình thế bị ngáng trở, không thể thông suốt được. Cho nên phải tìm cách trừ bỏ yếu tố ngăn trở đó. Quẻ Hỏa Lôi Phệ Hạp chính là sự cắn đứt cái ngang trở, trừng trị, hình phạt.

Dịch nghĩa quẻ Phệ Hạp có những cách lý giải khác nhau từ những quan điểm khác nhau. Thế nên hiểu một cách rõ nhất về quẻ Phệ Hạp chỉ nên giữ hình ảnh của Lửa ở trên Sấm sét. Đó là sự hợp tác về mặt trí tuệ. Lửa soi sáng và thể hiện quyền lực đàn áp của sấm để làm một cái gì đó, đòi hỏi người giải quyết phải có hai đức tính song hành là trí tuệ, sự sáng suốt cùng lòng can đảm.

Tượng quẻ Hỏa Lôi Phệ Hạp “Lôi Điện” nghĩa là sấm điện, ý nói sự trắc trở, khó khăn và gian truân ở phía trước. Nếu muốn thành công phải dẹp tan sự trở ngại đó bằng cách giống như nhai nát ra vậy.

Quẻ Hỏa Lôi Phệ Hạp tốt cho việc gì?

Quẻ Phệ Hạp bề ngoài có một số trở ngại, ngăn trở công việc nên tưởng chừng là xấu, nhưng thực sự lại hanh nếu biết cách đập tan những trở ngại đó. Đập tan bằng lối ứng xử trí tuệ, không áp đặt. Quẻ này có thể dụng để hình trừ điều gian, có thể giải quyết các vấn đề về tình duyên, gia đạo, công danh,... đem đến những thành quả không quá to lớn nhưng cũng ở mức độ ổn định, chấp nhận được.

2. Nếu chi tiết hóa từng sự việc, cho biết:

- Xem thế vận: hiện gặp nhiều trở ngại, nếu nỗ lực cao sẽ cải thiện tình hình.

- Xem hy vọng: Phải vượt qua trở ngại mới thành.

- Xem tài lộc: chưa có hao tổn.

- Xem sự nghiệp: không như ý.

- Xem nhậm chức: khó thành công.

- Xem nghề nghiệp: chuyển nghề xong vẫn khó như cũ.

- Xem tình yêu: đôi bên không thuận lợi, sẽ chia tay.

- Xem hôn nhân: khó thành vì trở ngại.

- Xem mọi người: không đến.

- Xem đi xa: nên từ bỏ ý định.

- Xem pháp lý: Hành động quả quyết mối thắng kiện.

- Xem sự việc: khó giải quyết.

- Xem bệnh tật: ôm nặng, sẽ qua.

- Xem thi cử: khó đạt kết quả.

- Xem mất của: khó tìm.

- Xem người ra đi: bất lợi.

3. Nếu dự báo theo từng hào động, cho biết:

* Nếu hào 1 động:

Cho biết nghiệp lớn sẽ thành sẽ đạt hay không là do ở tài cao, đức lớn hơn người chứ không phải do chạy vạy. Nếu bản thân ở địa vị cao thì hãy tận dụng khả năng mà giúp người, giúp đòi thì mới có phúc lộc.